ദേശീയ പതാകയെ കുറിച്ച് നിങ്ങള്‍ക്ക് എന്തൊക്കെ അറിയാം

ഇന്ത്യൻ ജനതയുടെ പ്രതീക്ഷകളെയും അഭിലാഷങ്ങളേയും പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നതാണ് ഇന്ത്യൻ പതാക.

1. ദേശീയപതാക മൂവർണ്ണത്തിൽ ദീർഘചതുരത്തിലുള ്ള, ഒരേ അളവിലുള്ള മൂന്ന് ദീർഘചതുരങ്ങളോട് കൂടിയതാണ്. ഇതിലെ മുകളിലത്തെ നിറം കുങ്കുമം, താഴ്ഭാഗത്ത് പച്ചയും, മധ്യഭാഗത്ത് വെളുത്ത നിറവുമാണ്. വെളുത്ത പ്രതലത്തിന്റെ ഒത്ത മധ്യത്തിലായി നേവി ബ്ലൂ നിറത്തിൽ 24 ആരക്കാലുകളുള്ള അശോകചക്രം ഉണ്ടായിരിക്കും. അത് പതാകയുടെ രണ്ടു വശത്തും വേണം. ഇത് അച്ചടിച്ചതോ, തുന്നിച്ചേർത്തത ോ, സ്ക്രീൻ പ്രിന്റ് ചെയ്തതോ ആയിരിക്കണം.

2. ഇന്ത്യൻ ദേശീയപതാക കൈകൊണ്ടുണ്ടാക്ക ിയ സിൽക്ക്, പരുത്തി നൂൽ, ഖദർ എന്നിവകൊണ്ട് നെയ്തുണ്ടാക്കുന ്നത്.

3. ദേശീയപതാക ദീർഘചതുരാകൃതിലായിരിക ്കുമെങ്കിലും അതിന്റെ അനുപാതം 3:2 ആണ്.

4. ദേശീയപതാകയുടെ അനുവദിക്കപ്പെട് ട അളവുകൾതാഴെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ു.

1) 6300 X 4200 2) 3600 X 2400 3) 2700 X 1800

4) 1800 X 1200 5) 1350 X 900 6) 900 X 600

7) 450 X 300 8) 225 X 150 9) 150 X100



5. പ്രദർശിപ്പിക്കു ന്ന രീതിക്ക് അനുസൃതമായി പതാകയുടെ വലിപ്പം നിർദ്ദേശിക്കുന്നുണ്ട ്. വി.വി.ഐ.പി യുടെ വിമാനത്തിനുള്ള പതാകയാണ് 450X300 എം.എം, 225 X150 എം.എം. കാറുകളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന പതാകയാണ്. മേശപ്പുറത്ത് ഉപയോഗിക്കുന്ന പതാകയുടെ വലിപ്പം 150 X 100 എം.എം ആണ്. പൊതു സ്ഥലത്തുവെച്ചോ മറ്റേതെങ്കിലും സ്ഥലത്തുവെച്ചോ ദേശീയപതാക കത്തിക്കുകയോ, പതാകയെ തരം താഴ്ത്തിക്കൊണ്ട ് സംസാരിക്കുക, അനാദരിക്കുക, നശിപ്പിക്കുക, കീത്തയാക്കുക, രൂപമാറ്റം വരുത്തുക, അതിന്റെ പുറത്ത് മറ്റെന്തെങ്കിലു ം വരച്ച് ചേർക്കുക, കീറിക്കളയുക, പതാകയെ മോശമാക്കിക്കൊണ് ട് പ്രസംഗിക്കുകയോ, എഴുതുകയോ, വാക്കാലോ, പ്രവർത്തിയാലോ ചെയ്യുന്നതും കുറ്റകരമാണ്. അത്തരം പ്രവർത്തികൾക്ക് മൂന്ന് വർഷം വരെ തടവും, പിഴയും ഇവ രണ്ടും കൂടിയോ ലഭിക്കവുന്നതാണ് .





1) ദേശീയപതാകയെ നിന്ദിക്കുന്ന രീതിയിൽ അപമര്യാദയായി പെരുമാറാൻ പാടില്ല.

2) ദേശീയപതാക താഴ്ത്തികൊണ്ട് ഒരു വ്യക്തിയേയോ സാധനത്തേയോ ആദരിക്കരുത്.

3) സർക്കാരിന്റെ പ്രത്യേക നിർദ്ദേശങ്ങളില് ലാത്ത സമയങ്ങളിലല്ലാതെ ദേശീയപതാക കൊടിമരത്തിൽ പാതിയാക്കി കെട്ടാൻ പാടില്ല.

4) കേന്ദ്ര-സായുധ സേനകളിലെ ധീരജവാന്മാരുടേയ ോ, സംസ്ഥാന സർക്കാർ നടത്തുന്ന മരണാനന്തരചടങ്ങുകളിലല ്ലാതെയുള്ള ചടങ്ങുകളിൽ ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കരുത്.

5) ദേശീയപതാക വസ്ത്രത്തിന്റേയ ൊ, യൂണിഫോമിന്റേയോ, തൂവാലയുടേയോ, കുഷ്യന്റേയോ, ഏതെങ്കിലും ഭാഗത്ത് എംബ്രോയിഡറി, പ്രിന്റ് ചെയ്യൽ തുടങ്ങിയവ ചെയ്യുവാൻ പാടുള്ളതല്ല.

6) ദേശീയപതാകയുടെ പുറത്ത് ഒന്നും എഴുതുവാൻ പാടില്ല.

7) ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യദിനത്തില ോ, റിപ്പബ്ലിക്ക് ദിന ആഘോഷവേളയിലോ, പുഷ്പ്പത്തിന്റെ ഇതളുകൾ പതാകയിൽവെച്ച് അത് ഉയർത്തുമ്പോൾ അടർന്നു വീഴുന്നതരത്തിൽ പൊതിയുന്നതൊഴികെയല്ലാ തെ ദേശീയപതാക വസ്തുക്കൾ പൊതിയുന്നതിനോ, മറ്റു സാധനങ്ങൾ കൊണ്ടുപോകുന്നതി ന് ഉപയോഗിക്കുന്ന പാത്രമായോ, സഞ്ചിയായോ ഉപയോഗിക്കുന്നത് ശിക്ഷാർഹമാണ്.

8) ഒരു പ്രതിമയോ, ചരിത്ര വസ്തുവോ, ഒരു പ്രസംഗമേശയോ, പ്രസംഗ പീഡമോ ദേശീയപതാക ഉപയോഗിച്ച് പൊതിയുവാനോ മറ്റോ പാടില്ല.

9) മനപ്പൂർവ്വം ദേശീയപതാകയെ നിലത്തോ, വെള്ളത്തിലോ, നിലത്തുതട്ടും വിധത്തിൽ കെട്ടാനോ പാടില്ല.

10) ദേശീയപതാകകൊണ്ട് വാഹനത്തിന്റെ മുകൾ ഭാഗമോ, വശങ്ങൾ മറയ്കുവാനോ, ബോട്ട്, വഞ്ചി, വിമാനം എന്നിവയുടെ വശങ്ങളിലും മറ്റും മറയായി ഉപയോഗിക്കുവാൻ പാടില്ല.

11) ഒരു കെട്ടിടം മറയ്ക്കാൻ ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കാൻ പാടില്ല.

12) മനപ്പൂർവ്വം ദേശീയപതാക തലതിരിച്ച് കെട്ടുന്നത് കുറ്റകരമാണ്.

13) പതാക പ്രദർശിപ്പിക്കു ന്നത് കഴിവതും സൂര്യനുദിച്ച് അസ്തമയം വരെ മാത്രമേ പാടുള്ളൂ.

14) ദേശീയപതാക തകരാറ് ഉണ്ടാക്കുന്ന വിധത്തിൽ കെട്ടരുത്.

15) ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കുവാൻ കഴിയാത്തവിധം ചീത്തയായാൽ അത് അലക്ഷ്യമായി ഉപേക്ഷിക്കാതെ അർഹിക്കുന്ന ആദരവോടുകൂടി സ്വകാര്യമായി നശിപ്പിച്ചുകളയണ ം. കത്തിച്ചുകളയുന് നതാണ് ഉത്തമം.



വകുപ്പ് 2





ദേശീയപതാക വിദ്യാഭ്യാസസ്ഥാപനങ്ങ ളിൽ (സ്ക്കൂൾ, കോളേജുകൾ, കായിക ക്യാമ്പ്, സ്ക്കൌട്ട് ക്യാമ്പ്) അതിനോട് ആദരവ് വർദ്ധിക്കും വിധത്തിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കാ ം.

1) ദേശീയപതാക സ്ഥപിക്കുന്ന സമയം അർഹിക്കുന്ന പ്രാധാന്യത്തോടെ മറ്റുള്ളവയിൽനിന ്നും വേറിട്ടുനിൽക്കു ം വിധം വേണം സ്ഥാപിക്കാൻ.

2) കേടു വന്നതോ കീറിയതോ ആയ ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കരുത്.

3) ഒരു കൊടിമരത്തിൽ ഒന്നിലധികം പതാകകൾ സ്ഥാപിക്കരുത്.

4) സെക്ഷൻ 9 ലും 3 ലും പറഞ്ഞരീതിയിലല്ല ാതെ ഒരു വാഹനത്തിലും പതാക ഉപയോഗിക്കരുത്.

5) ഒരു പ്രാസംഗികന്റെ ചേമ്പറിൽ ദേശീയപതാക വെയ്ക്കുമ്പോൾ അത് പ്രാസംഗികന്റെ വലതു വശത്തായി വേണം സ്ഥാപിക്കേണ്ടത് . എന്നാൽ ചുമരിലാണെങ്കിൽ, പ്രാസംഗികന്റെ പുറകിൽ മുകളിലായി വരത്തക്കവിധം വേണം സ്ഥാപിക്കേണ്ടത് .

6) ഒരു ചുമരിലാണ് ദേശീയപതാക സ്ഥപിക്കുന്നതെങ ്കിൽ പതാകയിലെ കുങ്കുമ നിറം മുകളിലേയ്ക്ക് തിരശ്ചീനമായി സ്ഥാപിക്കണം. കുങ്കുമനിറം കൊടിയുടെ വലതുവശത്തായിട്ട ാണ് വരേണ്ടത്.

7) ദേശീയപതാക പതാക നിയമം ഒന്നാം ഭാഗത്തിനനുസൃതമാ യി അതിന്റെ എല്ലാ മാനദണ്ടങ്ങളും പാലിക്കുന്നതാകണ ം.

8) ദേശീയപതാകയെക്കാ ളും മുകളിലായോ, സമാന്തരമായോ മറ്റൊരു പതാകയും പറക്കരുത്. മാത്രമല്ല ദേശീയപതാകയെക്കാ ളും പ്രാധാന്യം മറ്റൊന്നിനും നൽകരുത്.

9) ദേശീയപതാകയെ പൂവിന്റെ ആകൃതിയിലും മറ്റ് അലങ്കാര വസ്തുവാക്കി മാറ്റരുത്.

10) കടലാസുകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ദേശീയപതാകകൾ ചില പ്രത്യേക ആഘോഷവേളകളിലും, ദേശാഭിമാനദിനങ്ങ ളിലും ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട ്. എന്നാൽ ഇവ ആഘോഷം കഴിഞ്ഞ് തറയിൽ ഉപേക്ഷിക്കരുത്. കഴിയുമെങ്കിൽ അവയെല്ലാം സ്വകാര്യമായി ദേശീയപതാകയോടുള് ള ആദരവോടുകൂടി നശിപ്പിച്ചുകളയാ ം.

ദേശീയപതാക കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളിലും മറ്റ് ഏജൻസികളിലും ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി

പ്രതിരോധവിഭാഗം





1. ദേശീയപതാക പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നതി ന് പ്രതിരോധവിഭാഗത് തിന് അവരുടേതായ പ്രത്യേക നിയമങ്ങൾ ഉണ്ട്.

2. സ്ഥാപനത്തിന്റെ ആസ്ഥാനത്തും, മേലുദ്യോഗസ്ഥന്റ െ വസതിയിലും ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കണം. ഇന്ത്യയുടെ വിദേശകോൺസുലേറ്റ ിലെ ഓഫീസിലും ഔദ്യോഗിക താമസസ്ഥലത്തും ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കാം.

ഔദ്യോഗിക പ്രദർശനം





1. മുകളിൽ പറഞ്ഞ പ്രകാരം ഔദ്യോഗിക സ്ഥാപനങ്ങളിലും വസതികളിലും ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കൽ നിർബന്ധമാണ്.

2. ഔദ്യോഗികമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ദേശീയപതാകകൾ ഏത് രാജ്യത്തായാലും ഇന്ത്യൻ മാനദണ്ടങ്ങൾ പാലിച്ചവയായിരിക ്കണം. ഓരോ രീതിയിലുള്ള പ്രദർശനത്തിനും നിശ്ചിത വലിപ്പം കണക്കാക്കിയിട്ടുണ്ട് . അവ കൃത്യമായി പാലിക്കണം.



ശരിയായ പ്രദർശനം





1. എവിടെ ദേശീയപതാക പ്രദർശിപ്പിച്ചാ ലും അതിന്റെ മഹത്വം കാത്തുസൂക്ഷിക്ക ണം. മാത്രമല്ല അത് വേറിട്ട രീതിയിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കണ ം.

2. ഏതു പൊതുസ്ഥാപനത്തില െ കെട്ടിടത്തിലാണോ ദേശീയപതാക പ്രദർശിപ്പിക്കു ന്നത് ആ കെട്ടിടങ്ങളിൽ എല്ലാ ദിവസങ്ങളിലും ഒഴിവ് ദിവസങ്ങളിലടക്കം ദേശീയപതാക പ്രദർശിപ്പിക്കണ ം. പതാക നിയമത്തിൽ പറഞ്ഞതൊഴികെ (സൂര്യോദയം മുതൽ സൂര്യാസ്തമയം വരെ, ഏതുകാലവസ്ഥയിലും ചില പ്രത്യേക അവസരങ്ങളിൽ രാത്രിയിലുമുപയോഗിക്ക ാം)

3. ദേശീയപതാക ഉയർത്തുന്നത് ചുറുചുറുക്കോടെയ ും പതാക താഴ്ത്തുന്നത് വളരെ സാവധാനത്തിലുമാണ ്. ഈ സമയങ്ങളിൽ ബ്യൂഗിൾ അകമ്പടിയുണ്ടാകണ ം.

4. തിരശ്ചീനമായോ ചെരിഞ്ഞരീതിയിലോആയിട് ടാണ് ദേശീയപതാക സ്ഥപിക്കുന്നതെങ ്കിൽ അതിലെ കുങ്കുമനിറം ഏറ്റവും മുകൾ അറ്റത്ത് വരുന്ന വിധത്തിലായിരിക് കണം.

5. തിരശ്ചീനമായി ഒരു ചുമരിൽ ദേശീയപതാക സ്ഥാപിക്കുമ്പോൾ അതിലെ കുങ്കുമ നിറം മുകളിൽ വരത്തക്കവിധമായിരിക്ക ണം. എന്നാൽ ലമ്പമായിട്ടാണ് സ്ഥാപിക്കുന്നതെ ങ്കിൽ കുങ്കുമനിറം പതാകയിൽ നോക്കുന്ന ആളിന്റെ വലതു വശത്തുവരത്തക്കവ ിധം വേണം സ്ഥാപിക്കാൻ.

6. ഒരു പ്രസംഗപീഡത്തിൽ ദേശീയപതാക സ്ഥാപിക്കുമ്പോൾ പ്രാസംഗികന്റെ വലതുവശത്തായി വേണം സ്ഥാപിക്കേണ്ടത് . എന്നാൽ ചുമരിലാണെങ്കിൽ പ്രാസംഗികന്റെ പുറകിൽ മുകളിലായി വരത്തക്കവിധമാണ് സ്ഥാപിക്കേണ്ടത് .

7. പ്രതിമ അനാശ്ഛാദനം ചെയ്യുന്ന അവസരങ്ങളിൽ ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ അത് സ്വതന്ത്രമായി വേറിട്ടുതന്നെ പ്രദർശിപ്പിക്കേണ്ടതാ ണ്.

8. കാറിലാണ് ദേശീയപതാക സ്ഥാപിക്കുന്നതെങ്കിൽ , ബോണറ്റിന്റെ മധ്യത്തിലായി മുൻ ഭാഗത്ത് അല്ലെങ്കിൽ കാറിന്റെ മുൻഭാഗത്ത് വലതു വശത്ത് സ്ഥാപിക്കണം.

9. ദേശീയപതാക ഒരു ഘോഷയാത്രയിലോ, പരേഡിലോ ആണെങ്കിൽ അതിന്റെ വലതുവശത്തായാണ് മാർച്ച് ചെയേണ്ടത്. അതല്ല മറ്റ് പതാകകളുടെ നിരയുണ്ടെങ്കിൽ അതിന്റെ ഒത്ത മധ്യത്തിലായിരിക ്കണം ഇതിന്റെ സ്ഥാനം.



തെറ്റായ പ്രദർശനം





1. കേടുവന്നതോ ചീത്തയായതോ ആയ പതാക പ്രദർശിപ്പിക്കര ുത്

2. ഒരു വ്യക്തിയേയോ സാധനത്തിനേയോ ആദരിക്കുന്നതിനാ യി ദേശീയപതാക താഴ്ത്തരുത്.

3. ഒരു പതാകയും ദേശീയപതാകയുടെ മുകളിലായി പറത്തരുത്. തൊട്ടുരുമിയും സമാന്തരമായും സ്താപിക്കരുത്. പതാകയുടെ മുകളിലായി ഒന്നും വയ്ക്കരുത് (പൂക്കൾ മുതലായവ)

4. ദേശീയപതാക ഒരു അലങ്കാര വസ്തുവായി ഉപയോഗിക്കരുത്.

5. ഒരു സദസ്സിലെ പ്രാസംഗികന്റെ മേശയുടെ വിരിയായോ, ആവരണമായോ ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കരുത്.

6. കുങ്കുമ നിറം താഴോട്ടാക്കി ദേശീയപതാക സ്ഥാപിക്കരുത്.

7. നിലത്തോ, വെള്ളത്തിലോ, തറയിലോ ദേശീയപതാക ഇഴയത്തക്കവിധം കെട്ടാൻ പാടില്ല.

8. ദേശീയപതാക കെട്ടുമ്പോൾ തകരാറാകും വിധം കെട്ടരുത്.

ആദരവ്

ദേശീയപതാക ഉയർത്തുന്ന സമയത്തും താഴ്ത്തുന്ന സമയത്തും പരേഡിൽ കൊണ്ടുപോകുന്ന സമയത്തും എല്ലാപേരും എഴുന്നേറ്റ് നിന്ന് പതാകയെ നോക്കുകയും ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം നിൽക്കുകയും വേണം. യൂണിഫോമിലുള്ളവരാണെങ് കിൽ ദേശീയപതാകയ്ക്ക് സല്യൂട്ട് നൽകുകയും വേണം. അവിടത്തെ വിശിഷ്ടവ്യക്തി തലയിൽ തൊപ്പി ഒന്നും ഇല്ലങ്കിലും സല്യൂട്ട് ചെയ്യണം.



മറ്റ് പതാകകളുടെ കൂടെ വയ്ക്കുമ്പോൾ



1. ഒരേ നിരയിൽ മറ്റു പതാകകളുടെ കൂടെ ദേശീയപതാക വയ്കുമ്പോൾ ഏറ്റവും വലതുവശത്തായിട്ട ാണ് ഇതിന്റെ സ്ഥാനം.

2. ദേശീയപതാകയ്ക്ക് ശേഷം ബാക്കി വരുന്ന രാജ്യങ്ങളുടെ പതാകകൾ അക്ഷരമാലാക്രമത്തിലാണ ് വെയ്കുന്നത്. ദേശീയപതാക ആദ്യം ഉയർത്തുകയും അവസാനം അഴിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

3. പതാകകൾ വൃത്താകൃതിയിലാണ ് പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നതെ ങ്കിലും അതിന്റെ വലത്തേ അറ്റത്ത് ദേശീയപതാക സ്ഥാപിക്കുക. പൂർണ്ണവൃത്തമാണെ ങ്കിൽ ദേശീയപതാകയെ ഒന്നാം നമ്പർ ആയി കണ്ടുകൊണ്ട് ബാക്കിവരുന്നവ അക്ഷരമാലാ ക്രമത്തിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കു ക.

4. ഒരു ചുമരിലാണ് പതാക വയ്ക്കുന്നതെങ്കിൽവലത ു വശത്തേക്കാക്കി ദേശീയപതാക വയ്ക്കുക. മറ്റു പതാകകൾ വച്ചതിനു ശേഷം ദേശീയപതാകയുടെ സ്റ്റഫ് മുകളിൽ വരുത്തണം.

5. യുണൈറ്റഡ് നാഷൻസിന്റെ പതാകകളുടെ കൂടെയാണ് വയ്ക്കുന്നതെങ്ക ിൽ ഏത് വശത്തേയ്ക്കും പതാക വയ്ക്കാം.എന്നാൽ സാധാരണയായി ദേശീയപതാക വലതുവശം വച്ചതായാണ് കണ്ടുവരുന്നത്.

6. രാഷ്ട്രങ്ങളുടെ പതാകകൾ ഒരുമിച്ച് വെയ്ക്കുമ്പോൾ ഒരേ വലിപ്പത്തിലുള്ള കൊടിമരത്തിൽ തന്നെ സ്ഥാപിക്കണം. അവയ്ക്കെല്ലാം ഒരേ പ്രാധാന്യം നൽകണം.

7. രണ്ടു പതാകകൾ ഒരു കൊടിമരത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തരുത് . അവ പ്രത്യേകം കൊടിമരത്തിൽ സ്ഥാപിക്കുകയാണുവേണ്ട ത്.



പൊതുകെട്ടിടങ്ങള ിൽ ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതി



1. പ്രധാനപ്പെട്ട പൊതുകെട്ടിടങ്ങള ിലാണ് സാധാരണയായി ദേശീയപതാകകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നത് . (ഹൈക്കോടതി, സെക്രട്ടറിയേറ്റ ്, കമ്മീഷ്ണർമാരുടെ ഓഫീസുകൾ, കളക്ടറേറ്റ്, ജയിൽ, ജില്ലാബോർഡ് ഓഫീസുകൾ, മുനിസിപാലിറ്റി, ജില്ലാപരിക്ഷത്ത ്, മറ്റു ഡിപ്പാർട്ട്മെന് റ്, പൊതുമേഖലാ സ്ഥാപനങ്ങൾ).

2. അതിർത്തി പ്രദേശങ്ങൾ, അതിർത്തി, കസ്റ്റംസ് പോസ്റ്റുകൾ, ചെക്ക് പോസ്റ്റുകൾ, പരിശോധന പോസ്റ്റുകൾ, അതിർത്തി രക്ഷാ സേനകളുടെ ക്യാമ്പുകൾ, എന്നിവയുടെ അടയാളമായി ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കുന്നു.

3. രാഷ്ട്രപതി, ഉപരാഷ്ട്രപതി, ഗവർണ്ണർമാർ, ലഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണർമാർ, എന്നിവരുടെഔദ്യോ ഗിക കാര്യാലയത്തിലും , ഔദ്യോഗിക വസതിയിലും ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കുന്നു.വിശിഷ ്ടവ്യക്തി സ്ഥലത്തുനിന്നു പോകുമ്പോൾ ഒദ്യോഗിക വസതിയിലെ /കാര്യാലയത്തിലെ ദേശീയപതാക അഴിച്ചുവെയ്ക്കു ന്നു. എന്നാൽ വിശിഷ്ട വ്യക്തി തിരിച്ചുവരുന്ന സമയത്ത് കവാടത്തിൽ എത്തുമ്പോൾ തന്നെ ദേശീയപതാക വീണ്ടും ഉയർത്തും. സൂര്യോദയം മുതൽ സൂര്യാസ്തമയം വരെ ദേശീയപതാക പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു. കൂടാതെ വിശിഷ്ടവ്യക്തി ആസ്ഥാനത്തിനു പുറത്ത് ഒരു സ്ഥലം സന്ദർശിക്കുമ്പോ ൾ ആ കെട്ടിടത്തിനുമു കളിൽ ദേശീയപതാക ഉയർത്തും. വിശിഷ്ട വ്യക്തി അവിടെ നിന്നു പോകുന്ന സമയത്ത് അത് അഴിച്ചുമാറ്റുകയ ും ചെയ്യുന്നു.

സ്വാതന്ത്ര്യദിന ം, റിപ്പബ്ലിക് ദിനം, മഹാത്മാഗാന്ധിയു ടെ ജന്മദിനം, ദേശീയവാരം (ഏപ്രിൽ 6 മുതൽ 16 വരെ ജാലിയൻ വാലാബാഗ് രക്ത സാക്ഷികളുടെ ഓർമ്മയ്ക്കായി) ഇന്ത്യൻ സർക്കാ***ർ നിർദ്ദേശിക്കുന് ന മറ്റു ദിവസങ്ങളിലും ഒരു സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വാർഷികദിനത്തിലു ം സദാസമയവും (പകൽ സമയത്ത്) ദേശീയപതാക ഉയർത്തിയിരിക്കു ം.

4. ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതിയോ, ഉപരാഷ്ട്രപതിയോ, പ്രധാനമന്ത്രിയോ ഒരു സ്ഥാപനം സന്ദർശിക്കുമ്പോ ൾ ബഹുമാനപുരസരം ആ സ്ഥാപനത്തിൽ ദേശീയപതാക ഉയർത്തുന്നു.

5. വിദേശ സ്ഥാനപതിമാരായ പ്രസിഡന്റ്, വൈസ് പ്രസിഡന്റ്, രാജാവ് കിരീടാവകാശി, പ്രധാനമന്ത്രി എന്നിവർ ഇന്ത്യയിൽ സന്ദർശനത്തിനെത് തുന്ന സമയത്ത് അവർ പ്രധിനിധാനം ചെയ്യുന്ന രാജ്യത്തിന്റെ പതാകയുടെകൂടെ ഇന്ത്യൻ പതാകയും ഉപയോഗിക്കുന്നു. അവർ സന്ദർശിക്കുന്ന കെട്ടിടത്തിലും അവരുടേയും ഇന്ത്യയുടേയും ദേശീയപതാക ഒരുമിച്ച് ഉയർത്തുന്നു.



വാഹനങ്ങളിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കു ന്ന രീതി



1. രാഷ്ട്രപതി

2. ഉപരാഷ്ട്രപതി

3. ഗവർണർമാർ, ലഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണർമാർ

4. വിദേശത്തുള്ള ഇന്ത്യൻ ഹൈക്കമ്മീഷ്ണർമാ ർ, കോൺസുലേറ്റ് മേധാവികൾ

5. ഇന്ത്യൻ പ്രധാനമന്ത്രി,യ ൂണിയൻ മന്ത്രിമാർ, ഉപമന്ത്രിമാർ, മുഖ്യമന്ത്രി, സംസ്ഥാനമന്ത്രിമ ാർ, ഉപമന്ത്രിമാർ.

6. ലോക സഭാ സ്പീക്കർ, ഡെപ്യൂട്ടി ചെയർമാൻ രാജ്യസഭ, ഡെപ്യൂട്ടി സ്പീക്കർ - ലോക സഭ, സംസ്ഥാന ചെയർമാൻ - ലെജിസ്ലേറ്റീവ് കൌൺസിൽ, സ്പീക്കർ - ലെജിസ്ലേറ്റീവ് അസംബ്ലി, സംസ്ഥാന കേന്ദ്ര ഡെപ്യൂട്ടി ചെയർമാൻ - ലെജിസ്ലേറ്റീവ് കൌൺസിൽ, സംസ്ഥാന ഡെപ്യൂട്ടി സ്പീക്കർ ഓഫ് ലെജിസ്ലേറ്റീവ് അസംബ്ലി ഇൻ സ്റ്റേറ്റ് യൂണിയൻ.

7. ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് ഓഫ് ഇന്ത്യ, സുപ്രീം കോടതി ജഡ്ജിമാർ, ഹൈക്കോടതി ചീഫ് ജസ്റ്റിസ്, ഹൈക്കോടതി ജഡ്ജ്.

8. ഒരു വിദേശ വിശിഷ്ടവ്യക്തിക ്ക് ഇന്ത്യാ ഗവണ്മെന്റ് അനുവദിക്കുന്ന കാറിൽ വലതു വശത്ത് ഇന്ത്യൻ ദേശീയപതാകയും ഇടത് വശത്ത് വിശിഷ്ടവ്യക്തിയ ുടെ രാജ്യത്തിന്റെ പതാകയും വെച്ച് യാത്ര ചെയ്യാം.



ട്രയിനിലും, വിമാനത്തിലും പതാക സ്ഥാപിക്കുന്ന വിധം

ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി സ്പെഷ്യൽ ട്രൈനിൽ ഇന്ത്യയ്ക്കകത്തൂനിന് ന് യാത്ര ചെയ്യുമ്പോൾ ട്രൈൻ എവിടെ നിന്നാണോ പുറപ്പെടുന്നത് അവിടെ നിന്ന് ഡ്രൈവറുടെ ക്യാബിനിൽ പ്ലാറ്റ്ഫോമിന് അഭിമുഖമായി ദേശീയപതാക സ്ഥാപിക്കണം. ട്രൈൻ വന്നു നിൽക്കുന്ന സ്റ്റേഷനിൽ നിറ്ത്തിയിടുന്നുവെങ് കിൽ അവിടെയും ദേശീയപതാക ഉപയോഗിക്കാം.

ഇന്ത്യയ്ക്കകത്ത ് വിമാനത്തിൽ ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രപതി യാത്ര ചെയ്യുമ്പോൾ രാഷ്ട്രപതി വിമാനത്തിൽ ഇരിയ്ക്കുന്ന ഭാഗത്തായി ദേശീയപതാക ഉയർത്തുന്നു. രാഷ്ട്രപതി ഇറങ്ങുന്ന സമയത്ത് അഴിച്ച് മാറ്റുന്നു.

പതാക പാതിയിറക്കി കെട്ടുന്നത്

താഴെപ്പറയുന്ന വിശിഷ്ട വ്യക്തികളുടെ മരണത്തെ തുടർന്ന് അവരോടുള്ള ആദര സൂചകമായി ദേശീയപതാക താഴെയിറക്കി കെട്ടുന്നു. ഇത് വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിൽ സന്ദർഭത്തിനനുസര ിച്ച് മാറുന്നു.

രാഷ്ട്രപതി ഇന്ത്യയിലൊന്നടങ ്കം

ഉപരാഷ്ട്രപതി ഇന്ത്യയിലൊന്നടങ ്കം

പ്രധാനമന്ത്രി ഇന്ത്യയിലൊന്നടങ ്കം

ലോകസഭാ സ്പീക്കർ ഡൽഹിയിൽ

ഇന്ത്യൻ ചീഫ് ജസ്റ്റിസ് ഡൽഹിയിൽ

കേന്ദ്ര-ക്യാബിനെറ്റ് മന്ത്രി ഡൽഹിയിലും, സംസ്ഥാന തലസ്ഥാനങ്ങളിലും

കേന്ദ്ര മന്ത്രി ഡൽഹിയിൽ

ക്യാബിനെറ്റ് മന്ത്രിമാർ ഡൽഹിയിൽ

ഗവർണർമാർ സംസ്ഥാനത്തിൽ

ലഫ്റ്റനന്റ് ഗവർണർ സംസ്ഥാനത്തിൽ

സംസ്ഥാന മുഖ്യമന്ത്രി സംസ്ഥാനത്തിൽ

കേന്ദ്ര-ഭരണ പ്രദേശത്തെ മുഖ്യമന്ത്രി കേന്ദ്ര-ഭരണ പ്രദേശത്ത്

സംസ്ഥാന ക്യാബിനെറ്റ് മന്ത്രി സംസ്ഥാന തലസ്ഥാനത്ത് മാത്രം



ഒരു വിശിഷ്ട വ്യക്തിയുടെ മരണവിവരം അറിയുന്നത് വൈകുന്നേരമാണെങ് കിൽ അപ്പോൾതന്നെ പതാക താഴെ ഇറക്കി കെട്ടുന്നു. അത് മുകളിൽ പറഞ്ഞപ്രകാരം മാത്രം. സൂര്യോദയത്തിനുമ ുൻപ് സംസ്കാരചടങ്ങ് നടന്നില്ലെങ്കിൽ പതാക താഴെയിറക്കി കെട്ടുന്നു.

മുകളിൽ വിവരിച്ച വിശിഷ്ടവ്യക്തിക ളുടെ സംസ്ക്കാര ചടങ്ങുകൾ മുകളിൽ പ്രദിപാദിച്ച സ്ഥലങ്ങളിൽ അല്ലാതെ വേറെ വല്ല സ്ഥലത്തും വെച്ചാണ് നടക്കുന്നതെങ്കി ൽ ആ പ്രദേശത്തുമാത്ര ം ദേശീയപതാക താഴെ ഇറക്കി കെട്ടണം.

ഏതെങ്കിലും വിശിഷ്ട വ്യക്തിയുടെ മരണത്തെ തുടർന്ന് രാഷ്ട്രം ദുഖാചരണം പ്രഖ്യാപിച്ചിട് ടുള്ള ദിവസങ്ങളിലത്രയു ം ദേശീയപതാക പകുതിയിറക്കി കെട്ടണം. വ്യക്തിയുടെ പ്രാധാന്യത്തിനനുസരിച ്ച് മുകളിൽ പറഞ്ഞ രീതിയിൽ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും ഇന്ത്യയിലൊന്നാക െയും പതാക പകുതിയിറക്കി കെട്ടണം. ഇതിനായി ആഭ്യന്തരമന്ത്രാലയത്ത ിന്റെ പ്രത്യേക നിർദ്ദേശം ഉണ്ടാകാറുണ്ട്.

രാഷ്ട്രത്തിന്റെ ആഘോഷ വേളകളായ റിപ്പബ്ലിക്ക് ദിനം, സ്വാതന്ത്ര്യദിന ം, മഹാത്മാഗാന്ധിയു ടെ ജന്മദിനം, ദേശീയവാരം (ഏപ്രിൽ 6 മുതൽ 16 വരെ ജാലിയൻ വാലാബാഗ് രക്ത സാക്ഷികളുടെ ഓർമ്മയ്ക്കായി) മറ്റു ദേശീയ ആഘോഷവേളകളിൽ യാദൃശ്ചികമായി വിശിഷ്ട വ്യക്തികളുടെ മരണം നടന്നാൽ ദേശീയപതാക താഴെയിറക്കി കെട്ടില്ല. ആ മൃദദേഹം കിടത്തിയിരിക്കു ന്ന കെട്ടിടത്തിൽ മാത്രം ദേശീയപതാക താഴെയിറക്കി കെട്ടും. മൃദദേഹം അവിടെ നിന്ന് കൊണ്ടുപോയാൽ പതാക ഉയർത്തണം.

ദേശീയപതാക പാതിയാക്കി ഉയർത്തുന്നതിനു മുൻപ് മുഴുവനായി ഉയർത്തണം.ഒരു നിമിഷം നിന്നതിനു ശേഷം പകുതിയാക്കി കെട്ടുക. ഇതുപോലെ തന്നെ പതാക താഴ്ത്തുന്നതിനു മുൻപ് മുഴുവനായി ഉയർത്തിയ ശേഷം വേണം താഴ്ത്തേണ്ടത്.

സൈനിക / അർദ്ധ സൈനിക / കേന്ദ്ര സേനകളുടെ ശവസംസ്ക്കാരചടങ് ങിൽ ശവമഞ്ചത്തിൽ ദേശീയപതാക വിരിക്കുന്നത് കുങ്കുമനിറം പെട്ടിയുടെ തലഭാഗത്താക്കിവേ ണം വെയ്ക്കാൻ. എന്നാ***ൽ ഇത് മൃദദേഹത്തിന്റെ കൂടെ അടക്കം ചെയ്യാനോ, ചിതയിൽ എരിച്ചുകളയാനോ പാടില്ല.

ഒരു രാഷ്ട്രത്തിന്റെ തലവനോ, സർക്കാരിന്റെ തലവനോ മരണമടഞ്ഞാൽ ആ രാജ്യത്തിലെ ഇന്ത്യൻ കോൺസുലേറ്റിലെ ദേശീയപതാക പാതി ഇറക്കി കെട്ടും അത് ഇന്ത്യയിൽ ദേശീയ ആഘോഷവേളകളായ റിപ്പബ്ലിക്ക് ദിനം, സ്വാതന്ത്ര്യദിന ം, മഹാത്മാഗാന്ധിയു ടെ ജന്മദിനം, ദേശീയവാരം (ഏപ്രിൽ 6 മുതൽ 16 വരെ ജാലിയൻ വാലാബാഗ് രക്ത സാക്ഷികളുടെ ഓർമ്മയ്ക്കായി) ദേശീയ ആഘോഷവേളകളിൽ ഇവിടെ ദേശീയപതാക പാതിയാക്കികെട്ട ും. പക്ഷെ ആ രാജ്യത്തെ മറ്റേതു പ്രമുഖർ മരിച്ചാലും ദേശീയപതാക പാതിയാക്കി കെട്ടില്ല. രാഷ്ട്രങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഉടമ്പടി പ്രകാരം ഏത് രാജ്യത്തുള്ള മറ്റൊരു രാജ്യത്തിന്റെ കോൺസുലേറ്റും മുകളിൽ പരഞ്ഞ പ്രകാരം രാഷ്ട്ര നേതാക്കൾ മരണമടഞ്ഞാൽ ദേശീയപതാക ഇറക്കി കെട്ടും.